«Ο δρόμος είναι άσωτος…»

Λοιπόν, τελείωσα. Είπα άλλη µια φορά ευχαριστώ. Αν νομίζετε αυτά που είπα ότι έχουν κάποια αξία, πάρτε τα υπόψη. Εάν δεν νοµίζετε, πετάξτε τα στο καλάθι των αχρήστων.

Στο βιβλίο του Ο δρόμος είναι άσωτος ο Γιώργος Χουλιάρας (Καπετάν Περικλής, 1914-2001) γράφει διεξοδικά για τη ζωή του από τις πρώτες μέρες της Κατοχής έως και την αναγκαστική υπερορία του στην Πολωνία. Ωστόσο, δεν πρόκειται για μια συνηθισμένη αυτοβιογραφία, σαν τις πάμπολλες που κυκλοφόρησαν μετά τη Μεταπολίτευση. Στην περίπτωση αυτή έχουμε να κάνουμε με έναν νέο εργάτη από μια μικρή επαρχιακή πόλη ο οποίος σε πολύ λίγα χρόνια ήταν παρών σε όλα τα συγκλονιστικά γεγονότα που σημάδεψαν την περίοδο 1941-49.

Ο Γιώργος Χουλιάρας μαζί με τον Άρη Βελουχιώτη ήταν οι άνθρωποι που συγκρότησαν τις πρώτες ανταρτοομάδες στα βουνά της Ρούμελης και ίδρυσαν τον ΕΛΑΣ. Ο Γιώργος Χουλιάρας ήταν αυτός που εντόπισε πρώτος στα βουνά τους επικεφαλής αξιωματικούς των Βρετανικών δυνάμεων στην Ελλάδα, τον Έντι Μάγερς και τον Κρις Γουντχάουζ, και πέτυχε την ασφαλή παραμονή τους στη χώρα. Έλαβε ενεργό μέρος στην επιχείρηση στον Γοργοπόταμο και στο βιβλίο του φέρνει στο φως όσα συνέβησαν στα παρασκήνια.

Καπετάνιος του 42ού συντάγματος του ΕΛΑΣ, ο Γιώργος Χουλιάρας στάλθηκε στην Αθήνα και πήρε μέρος στα Δεκεμβριανά. Διαφώνησε έντονα με τη Συμφωνία της Βάρκιζας, υποστήριξε ανοιχτά τον Άρη αλλά δεν τον ακολούθησε στη ρήξη του με την ηγεσία του ΚΚΕ. Στάλθηκε στο διαβόητο Μπούλκες (στη Σερβία), όπου συγκρούστηκε ξανά με την ηγεσία του ΚΚΕ, προσπάθησε να διαφύγει στην Ελλάδα, συνελήφθη και φυλακίστηκε από τους ίδιους τους συντρόφους του.

Στη συνέχεια επέστρεψε στη Ρούμελη με αποστολή να συγκροτήσει τα πρώτα τμήματα του ΔΣΕ. Γύρισε σπιθαμή προς σπιθαμή όλη την περιοχή κυνηγημένος από τα αποσπάσματα του κυβερνητικού στρατού. Είχε ενεργό ρόλο στην κατάληψη του Καρπενησίου αλλά συγκρούστηκε ξανά με τον εκπρόσωπο της ηγεσίας του ΚΚΕ, τον Γούσια, και υπερασπίστηκε τον ταξίαρχο του ΔΣΕ Γεωργιάδη, ο οποίος αργότερα καθαιρέθηκε και εκτελέστηκε ως προδότης.

Μετά την ήττα του ΔΣΕ, ο καπετάν Περικλής αναλαμβάνει, σε μια αποστολή αυτοκτονίας, να συγκεντρώσει ό,τι έχει απομείνει από τα τμήματα της Στερεάς Ελλάδας. Τελικά κατορθώνει να οδηγήσει, δια πυρός και σιδήρου, τους τελευταίους μαχητές στην Αλβανία. Από εκεί βρίσκεται στην Πολωνία ως επικεφαλής των 9.000 πολιτικών προσφύγων που εγκαταστάθηκαν εκεί. Αρνείται όμως και πάλι να συμβιβαστεί με τις επιλογές της ηγεσίας Ζαχαριάδη, καθαιρείται από όλα τα αξιώματα, διαγράφεται από το ΚΚΕ και απομακρύνεται σε δύσβατες περιοχές όπου εργάζεται σκληρά για να επιβιώσει.

Αυτή είναι συνοπτικά η μυθιστορηματική ζωή ενός θρύλου της Αντίστασης, ενός ανυπότακτου ανθρώπου.