Παναγία Σουμελά

Το πολύτιμο προφορικό και αρχειακό υλικό που ο Στέφανος Τανιμανίδης είχε στα χέρια του από τους γονείς, άλλους συγγενείς και προπάτορές του, όλους Πόντιους πρόσφυγες, σχετικά με τη εικόνα και το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά, το πλούτισε με μακρά, προσωπική έρευνα.

Για την Εικόνα και τη Μονή της Παναγίας Σουμελά θυμάμαι πως από την πιο μικρή μου ηλικία και επί πολλά χρόνια, είτε από τους γονείς μου είτε από άλλους Πόντιους πατριώτες της πρώτης γενιάς, άκουγα πάμπολλες ιστορίες, θρύλους και παραδόσεις. Όταν μπήκα στη διαδικασία να οργανώσω αυτές τις μνήμες, αναζήτησα κι άλλες πληροφορίες, έγγραφα και φωτογραφίες. Προέκυπταν διαρκώς νέα ερωτήματα, που με οδηγούσαν σε άλλες πηγές και νέα στοιχεία, αναγκαία για την τεκμηρίωση των προηγούμενων. Βρέθηκα, λοιπόν, μπροστά σε έναν ανυπέρβλητο όγκο υλικού.
Αποδέχτηκα την πρόκληση. Τα στοιχεία που αναζήτησα, βρήκα και επιμελήθηκα, τα άντλησα αρχικά από εργασίες ιστορικών, ερευνητών και λαογράφων, που γνώριζα και είχα στη διάθεσή μου και που μνημονεύω στη βιβλιογραφία, καθώς και από σχετικές δημοσιεύσεις της Ποντιακής Εστίας και άλλων εντύπων.
Ακολούθως, προσέθεσα στοιχεία από την πολυετή, βιωματική μου σχέση με τα δρώμενα στη νέα Μονή, στην Καστανιά της Βέροιας, καθώς και από πληθώρα προσκυνηματικών μου ταξιδιών στον Πόντο και συζητήσεις με ποντιόφωνους και μη σε εκείνον, τον ευλογημένο και μαρτυρικό τόπο.
Καταθέτω λοιπόν το παρόν βιβλίο ως ελάχιστο αντίδωρο σε όσα οφείλω, στο χρέος μου απέναντι στους προγόνους, τους γονείς, τα παιδιά και τα εγγόνια μου, μα και στους αγέννητους που θα έρθουν. Ελάχιστο αντίδωρο στη φλόγα, που φωτίζει και πυρώνει τις καρδιές των Ποντίων και όλων των Ελλήνων μα και των Ορθοδόξων Χριστιανών της οικουμένης στο άκουσμα και μόνο του ονόματος της Παναγίας Σουμελά. (Στέφανος Π. Τανιμανίδης, από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)