ΠΛΑΤΩΝ: ΤΙΜΑΙΟΣ – ΚΡΙΤΙΑΣ

Ὁ « Τίμαιος » ἀνήκει στην τρίτη συγγραφική περίοδο τοῦ Πλάτωνος, τὴν περίοδο τῶν γηρατειών (366-348), καὶ ἀποτελεῖ συνέχεια τῆς « Πολιτείας », ἕνα τμήμα τῆς ὁποίας αναφέρεται στὴν εἰσαγωγὴ τοῦ διαλόγου αὐτοῦ. Θέμα τοῦ διαλόγου εἶναι ἡ Δημιουργία του Σύμπαντος: πῶς καὶ πότε ἔγινε αὐτή, πῶς προῆλθαν ἀπὸ τὸ χάος ὁ Οὐρανὸς καὶ ἡ Γῆ. Ἀρχίζει μὲ μία ἀναφορὰ στὸν μῦθο τῆς Ατλαντίδος, ὅπως αὐτὸς περιγράφεται ἀπὸ τὸν Σόλωνα (19Α- 27€), ἀναφέρεται στην δημιουργία τῆς ψυχῆς τοῦ Ὄντος, προσεγγίζοντας στήν φύσι τῆς ὕλης και γενικώτερα τοῦ αἰσθητοῦ κόσμου (27C-694) καὶ κλείνει μὲ τὴν δημιουργία τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου, καθὼς καὶ τοῦ σώματός του (691-92C). Κατὰ τὴν συζήτησι τοῦ θέματος, τί εἶναι ὁ κόσμος καὶ πῶς κατασκευάσθηκε αὐτός, προβάλλουν καὶ ἄλλα ἐρωτήματα, ὅπως λ.χ. ποιὰ εἶναι ἡ αἰτία ποὺ δημιουργήθηκε ὁ κόσμος, ποιὲς οἱ κύριες ιδιότητες τοῦ Ὄντως Ὄντος ( τὸ ἀγέννητο, τὸ αἰώνιο, τὸ ἀνώλεθρο, τὸ ἀναίσθητο καὶ τὸ ἀόρατο ), τὶ εἶναι ὕπαρξις, ὑπόστασις. Προστίθεται ἐπίσης τὸ θέμα τῆς κινήσεως καὶ τὰ εἴδη αὐτῆς, μεταξὺ τῶν ὁποίων θεία θεωρεῖται ἡ κίνησις τῆς σφαίρας γύρω ἀπὸ τὸν ἄξονά της στὸ ἴδιο πάντοτε σημείο, δηλαδὴ ὁ τρόπος τῆς κινήσεως τοῦ Ὄντως Ὄντος. Καὶ γενικῶς ὁ Πλάτων μὲ τὸν διάλογό του αὐτὸ στοχεύει, κατὰ τὰ φαινόμενα, στην παράθεσι τῶν γνώσεων καὶ ἀνακαλύψεων τῶν φυσικῶν φιλοσόφων και φίλων του Θεαιτήτου καὶ Εὐδόξου, με κύρια πρόθεσή του να προβάλη μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ τὴν γνῶσι τοῦ νόμου, τῆς τάξεως, τοῦ μέτρου, συμμετρίας, τῆς ὁμοιότητος κλπ. Ὁ «Τίμαιος» ἀποτελεῖ κατὰ κάποιον τρόπο τριλογία μαζί μὲ τοὺς διαλόγους «Κριτίας» και «Ἑρμοκράτης». Τὰ πρόσωπα ἐξ ἄλλου αὐτὰ μαζὶ μὲ τὸν Σωκράτη συνθέτουν την ὁμάδα τῶν διαλεγομένων ἐδῶ. Ἀπὸ τὸν διάλογο «Κριτίας» σώζεται ἕνα μικρό μέρος, ποὺ συστεγάζεται στον τόμο αυτό. Ὁ Κριτίας παίρνει τον λόγο μετὰ τὸν Τίμαιο καὶ ἀναπτύσσει τὸ θέμα περὶ ἀρχαίων Ἀθηνῶν καὶ Ἀτλαντίδος. (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)