Σαραντάπορο, Κιλκίς, Λαχανάς – Οι πρώτες μας Νίκες – Βλακανικοί Πόλεμοι, 1912-1913

Βάσιμα θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι οι νικηφόροι Βαλκανικοί Πόλεμοι δεν ήταν παρά μια υγιής αντίδραση στο πανελλήνιο όνειδος το οποίο προκάλεσε η ήττα του ’97. Προϋπόθεση για τις ελληνικές νίκες κατά τους εν λόγω πολέμους αποτέλεσε και η κτηθείσα πείρα κατά τη διάρκεια και της άλλης εθνικής έγερσης, εκείνης του “Μακεδονικού Αγώνα”. Τότε μάλιστα, για πρώτη φορά, οι Έλληνες στρατιωτικοί είχαν την εμπειρία να γνωρίσουν από κοντά τη γη της Μακεδονίας, τη γη που έπειτα από λίγα χρόνια θα καλούνταν οι ίδιοι να απελευθερώσουν. Καθοριστικότατη όμως ήταν και η συνεισφορά για τις νίκες μας στον πόλεμο του 1912 – 13 και της επανάστασης του 1909 στο Γουδί. Και αυτό γιατί ένα από τα αιτήματα που διετύπωσαν οι επαναστατημένες στρατιωτικές μονάδες στο Γουδί ήταν και ο εκσυγχρονισμός του στρατού και του στόλου, ενώ ως άλλο ζωογόνο αποτέλεσμα της επανάστασης εκείνης λειτούργησε και η έλευση στον ελληνικό χώρο του Ελευθερίου Βενιζέλου.
Έτσι φτάσαμε στον άρτια εξοπλισμένο Ελληνικό στρατό του ’12, πράγμα που έδινε τη δυνατότητα στον πρωθυπουργό Βενιζέλο να χειριστεί με τόλμη και ρεαλισμό το ζήτημα της ένταξης της Ελλάδας στην υπό διαμόρφωση τότε διαβαλκανική συμμαχία. Παρ’ όλα αυτά, όταν στις 8 Οκτωβρίου 1912 κηρύχτηκε ο Α’ Βαλκανικός Πόλεμος, λίγοι ευελπιστούσαν πως ο Ελληνικός στρατός θα ήταν σε θέση να παραβιάσει την Ελληνοτουρκική μεθοριακή γραμμή. Και όμως, ο στρατός μας τότε έκανε πράξη το θεωρούμενο από πολλούς ακατόρθωτο. Έτσι, σε τέσσερις μέρες μετά την κήρυξη του πολέμου, κατήγαγε την πρώτη μας νίκη στη στενωπό του Σαρανταπόρου. Πρόκειται για τη νίκη που εκτυλίσσεται ανάγλυφη μέσα από την ιστορική αφήγηση την οποία επιχειρεί το παρόν βιβλίο.
Με παρόμοιο τόπο απελευθερώθηκε η Μακεδονία, όπως εξάλλου και η νότιος και η βόρειος Ήπειρος, ενώ ίσης αξίας επιτυχίες ήταν και οι θρίαμβοι του Ελληνικού στόλου στο Αιγαίο. Ο επακολουθήσας Β’ Βαλκανικός πόλεμος στη συνέχεια θα είναι ενδοσυμμαχικός, αφού Ελλάδα και Σερβία αντιμετωπίζουν από κοινού τώρα τη βουλγαρική επιβουλή. Όσον αφορά την Ελλάδα, σειρά έχουν οι κατακόμβες του Κιλκίς και του Λαχανά οι οποίες αποτέλεσαν και τις πρώτες μας νίκες του νέου πολέμου. Πρόκειται γι’ αυτές που καταλειπώς επίσης παρουσιάζονται μέσα από τις σελίδες του ανά χείρας πονήματος. Αλλά και οι επόμενες Ελληνικές νίκες του εν λόγω πολέμου αποτέλεσαν, 100 χρόνια πριν από σήμερα, τις πρώτες τολμηρές προσπάθειες για τη διαμόρφωση της σημερινής ελληνικής εδαφικής πραγματικότητας.