Σπασμένες κολώνες

«Παίρνω μονάχα κάτι ἀλλιώτικους ἀνθρώπους ποὺ ζήσανε κάποτε ἀνάμεσά μας καὶ ποὺ σήμερα δὲν ζοῦνε πλιὰ τέτοιοι, κάτι ἀνθρώπους ποὺ δὲν μοιάζουν οὔτε ὁ ἕνας μὲ τὸν ἄλλον οὔτε μὲ ὅλους τοὺς ἄλλους, ποὺ πότε ἔχουν κάτι παραπάνω ἀπ’ τοὺς συνηθισμένους ἀνθρώπους καὶ πότε κάτι τὸ λειψό.Παίρνω μονάχα κάτι καιροὺς ποὺ πέρασαν, κι αὐτοὺς προσπαθῶ νὰ θυμηθῶ.[…]Παίρνω τὶς σπασμένες κολῶνες τῆς ζωῆς καὶ κάθουμαι καὶ συλλογίζουμαι τὸ κομμάτι ποὺ τὶς λείπει μελετώντας τες στὸν τόπο ποὺ εἶναι σπασμένες».Ἔτσι προλόγισε ὁ Ἀθανάσιος Γκράβαλης τὶς Σπασμένες κολῶνες, τὸ βιβλίο μὲ σαράντα δύο ἀφηγήματα ποὺ τύπωσε στὴ Μυτιλήνη τὸ 1930. Συμμαθητὴς τοῦ Στρατῆ Δούκα καὶ τοῦ Φώτη Κόντογλου στὸ Ἀιβαλὶ καὶ δύο φορὲς πρόσφυγας στὴ Μυτιλήνη, ὁ Ἀθανάσιος Γκράβαλης (1890–1974) ἐργάστηκε ἐπὶ πολλὲς δεκαετίες ὡς δημοσιογράφος σὲ ἐφημερίδες τῆς Λέσβου, συγχρωτιζόμενος μὲ γνωστὰ πρόσωπα τοῦ χώρου, ὅπως ὁ Στράτης Μυριβήλης. Ἂν καὶ λιγότερο γνωστός, συνέβαλε καὶ αὐτὸς στὴν ἄνθιση τῆς λεγόμενης «Λεσβιακῆς ἄνοιξης». Ὁ ἀνὰ χείρας τόμος ἀναδημοσιεύει πλήρως τὴν ἔκδοση τοῦ 1930, ἕνα βιβλίο ποὺ ἐκτὸς ἀπὸ μιὰ ἀξιόλογη συμβολὴ στὴν αἰολικὴ πεζογραφία μοιάζει, μὲ ὁρισμένα γνωρίσματά του, νὰ διασταυρώνεται μὲ τάσεις τῆς σύγχρονης ἑλληνικῆς λογοτεχνίας.