Το ημερολόγιο του σατανά (Υπάρχει φθορά λόγω παλαιότητος)

Το έργο τούτο είναι το τελευταίο του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα. Λίγες μέρες πριν πεθάνει, τον Σεπτέμβριο του 1919, σε μια πόλη της Φιλανδίας, πάμπτωχος, απογοητευμένος και με καρδιά συντριμμένη για την τραγωδία της Ρωσίας, ο Λεωνίδας, Αντρέγιεφ συμπλήρωσε και την τελευταία σελίδα του, και, σαν να προαισθανόταν ότι πλησίαζε το μοιραίο τέλος του, φρόντισε να εμπιστευθεί σε χέρια ασφαλή το τελευταίο χειρόγραφό του, όπου είχε περικλείσει την τελευταία παρατήρηση που έκανε στη ζωή του για τους ανθρώπους: ο άνθρωπος είναι σατανικότερος από το Σατανά, και χειρότερος από εκείνο που φαντάζεται ως το Απόλυτο Κακό. (. . .) (ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΛΟΓΟ ΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ)