Αφέντες και δούλοι

Τρεις γενιές ζωγράφων στη μαοϊκή Κίνα. Ο παππούς, αγρότης σε ένα απομονωμένο χωριό στους πρόποδες των Ιμα­λαΐων, ερασιτέχνης ζωγράφος κλασικότροπης τεχνοτροπίας, μεταδίδει στον γιο του τον Κιγουάι το πάθος για τη ζω­γραφική. Ο Κιγουάι, παρά τις παρακλήσεις της μητέρας του, ζωγραφίζει από το πρωί ώς το βράδυ στην αγορά του Για’αν, στα σκιερά μονοπάτια του Σετσουάν, στους αγρούς, αλλά και στο σχολείο. Η ζωή είναι σκληρή, η κολεκτι­βοποίηση της γης βρίσκεται στο αποκορύφωμά της, η πείνα αποδεκατίζει τους χωρικούς, οι αρχέγονες παραδόσεις τίθενται υπό διωγμό από τη βίαιη Πολιτιστική Επανάσταση. Χάρη σε έναν ερυθροφρουρό που εκτιμά το ταλέντο του, ο Κιγουάι καταφέρνει να ξεφύγει από τη σκληρή δουλειά στα χωράφια και τη διαρκή αναδιαπαιδαγώγηση. Η ζωή του αλλάζει. Φεύγει για σπουδές στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Πεκίνου. Εγκαταλείποντας την παραδοσιακή τεχνική που του κληροδότησε ο πατέρας του, οργανώνεται στο Κόμμα, συμμορφώνεται με τη γραμμή που αυτό επι­βάλλει στα ζητήματα της αισθητικής και της τεχνοτροπίας, και ακολουθεί την περιπετειώδη, με τα πάνω και τα κάτω της, καριέρα του επίσημου ζωγράφου του κινεζικού καθεστώτος, μεταδίδοντας κι εκείνος, με τη σειρά του, την αγά­πη για τη ζωγραφική στον δικό του γιο. Εκείνος όμως ζει τα χρόνια της αμφισβήτησης, της αναζήτησης νέων, πρω­τοποριακών μορφών στην τέχνη, της διεκδίκησης της ελευθερίας, που κορυφώνεται στην πλατεία Τιεν Αν Μεν.Ιστορικό και πολιτικό μυθιστόρημα, στοχασμός για την ελευθερία της τέχνης και τον ολοκληρωτισμό, το Αφέντες και δούλοι εξετάζει, επιπλέον, με ευαισθησία και οξυδέρκεια τη σχέση πατέρα-γιου.***Ωραίο μυθιστόρημα, μεγαλεπήβολο, φιλόδοξο και κλασικό.Le Figaro  Αναμφισβήτητη η αφηγηματική του δύναμη. Πώς μπορεί κανείς να είναι καλλιτέχνης σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς; Ο συγ­γραφέας, όχι χωρίς χιούμορ, περιγράφει με εύστοχο τρόπο τα αχαλίνωτα όνειρα και τη φθορά των επαναστάσεων.Marianne  Ο Πωλ Γκρεβεγιάκ, με το έργο του, έχει κατακτήσει, μεταξύ των νέων μυθιστοριογράφων, τη θέση ενός από τους καλύτερους γνώστες της κομμουνιστικής περιόδου. Ενώ όμως στα προηγούμενα βιβλία του οι καλλιτέχνες εμπνέονται από την απελευθε­ρωτική δύναμη της τέχνης, εδώ ο ήρωάς του επιτρέπει στο κομμουνιστικό καθεστώς να απαλλοτριώσει τη δημιουργικότητά του. Τεκμηριωμένο, γραμμένο με ηθικό μεγαλείο, το μυθιστόρημα αυτό αποτελεί μια τοιχογραφία για τις μοιραίες συνέπειες που έχει, για την τέχνη, η δίψα της εξουσίας.Le Monde  ***Ο Πωλ Γκρεβεγιάκ γεννήθηκε το 1981. Σπούδασε φιλολογία και πολιτικές επιστήμες. Το πρώτο του μυθιστόρημα, Οι κόκκινες ψυ­χές (2016, βραβείο Roger Nimier· θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Πόλις, σε μετάφραση της Στέλας Ζου­μπουλάκη), περιγράφει μέσα από τη ζωή ενός Σοβιετικού λογοκριτή τον κόσμο της επίσημης τέχνης και της προπαγάνδας στη Σοβιετική Ένωση, αλλά και τη ζωή των διαφωνούντων διανοουμένων.Το Αφέντες και δούλοι (2018) έχει τιμηθεί με το βραβείο Jean Giono και ήταν στην τελική λίστα υποψηφιοτήτων για το βραβείο Goncourt.εικαστικό εξωφύλλου: Zhang Xiaogang: Bloodline Series – Big Family No. 3, 1995© Zhang Xiaogang, courtesy Pace Gallery